Αρχαία Ελεύθερνα (Πρινές), ναός Σωτήρα Χριστού και Αγίου Ιωάννη

Ο ναός του Σωτήρα Χριστού οικοδομήθηκε στα τέλη του 12ου αιώνα πάνω στα κατάλοιπα παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Πρόκειται για μικρό, μονόχωρο ναό με ογκώδη τρούλο. Στον τρούλο διατηρείται η παράσταση επιβλητικού Παντοκράτορα, έργο πιθανόν των αρχών του 13ου αιώνα. Μεταγενέστερα, ίσως κατά τον 14ο αιώνα, πραγματοποιήθηκαν επεμβάσεις στον ναό, όπως η διαμόρφωση των δύο λαξευτών θυρωμάτων. Αργότερα, κατά τον 16ο αιώνα, στη νότια πλευρά του αρχικού κτίσματος προστέθηκε δεύτερος μονόχωρος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη.

Βιβλιογραφία

Μ. Ανδριανάκης, Κ. Γιαπιτσόγλου, Χριστιανικά μνημεία της Κρήτης, Ηράκλειο 2012, σ. 278.

Μ. Ανδριανάκης, «Χριστιανικά μνημεία Επαρχίας Μυλοποτάμου», Ε. Γαβριλάκη, Ι. Τζιφόπουλος Ιωάννης (επιμ.), Ο Μυλοπόταμος από την Αρχαιότητα ως Σήμερα. Περιβάλλον, Αρχαιολογία, Ιστορία, Λαογραφία, Κοινωνιολογία: Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου (Πάνορμο, 24-30 Οκτωβρίου 2003), Ρέθυμνο 2006, σ. 59.

Ν. Τσιβίκης, «Αναζητήσεις στη μεσαιωνική Ελεύθερνα - Ο διπλός ναός του Σωτήρα Χριστού και του Αγίου Ιωάννη και το μοναστήρι της Ελεύθερνας», Ε. Σιουμπάρα, Κ. Ψαρουδάκη (επιμ.), ΘΕΜΕΛΙΟΝ. 24 μελέτες για τον Δάσκαλο Πέτρο Θέμελη από τους μαθητές και τους συνεργάτες του, Αθήνα 2014, σ. 354-365.