Μονή Χαλέπας
Η μονή του Σωτήρα Χριστού της Χαλέπας ιδρύθηκε στον 16ο αιώνα και αρχικά λειτουργούσε ως γυναικεία μονή. Είναι πιθανόν ότι πολλά από τα οικοδομήματα της μονής καταστράφηκαν μετά την κατάκτηση του Ρεθύμνου από τους Οθωμανούς το 1645. Στη συνέχεια η μονή επαναλειτούργησε ως ανδρική. Το 1673 οικοδομήθηκε η μνημειακή πύλη της μονής και στα μέσα του 18ου αιώνα κατασκευάστηκε η περίτεχνη κρήνη. Κατά τον 19ο αιώνα, η μονή ανοικοδομήθηκε σχεδόν εκ βάθρων, μετά από την πυρπόλησή της κατά την επανάσταση του 1821. Τότε ξεκίνησε και η ανοικοδόμηση νέου, μεγαλύτερου καθολικού χωρίς να προηγηθεί κατεδάφιση του αρχικού διπλού ναού, ο οποίος διατηρήθηκε για λειτουργικούς λόγους. Ωστόσο, η κατασκευή του νέου καθολικού δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, έτσι το ημιτελές κτίσμα περιβάλλει τον παλαιότερο ναό.
Βιβλιογραφία
Μ. Ανδριανάκης, Κ. Γιαπιτσόγλου, Χριστιανικά μνημεία της Κρήτης, Ηράκλειο 2012, σ. 294-5.
Α. Φραϊδάκη, «Μονή Μεταμορφώσεως Χριστού στη Χαλέπα Μυλοποτάμου: το κτηριακό συγκρότημα και οι κατασκευαστικές φάσεις του», Πεπραγμένα Ι΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Χανιά, 1-8 Οκτωβρίου 2006), τ. Β3, Χανιά 2011, σ. 177-198.