Λαμπινή, ναός Παναγίας Λαμπινής, Η ανατολική όψη του μνημείου

Ναός της Παναγίας, στη Λαμπινή.

Λαμπινή, ναός Παναγίας Λαμπινής

Η Παναγία Λαμπινή είναι επιβλητικός ναός στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο. Χρονολογείται στα τέλη του 12ου αιώνα.

Στο εσωτερικό του εντοπίζονται τέσσερα στρώματα τοιχογραφιών. Το πρώτο στρώμα αναγνωρίζεται κυρίως στο ιερό βήμα, χρονολογείται στα τέλη του 12ου αιώνα και έχει υποστεί φθορές από το σφυροκόπημα για την καλύτερη πρόσδεση του επόμενου. Το δεύτερο στρώμα, των μέσων του 13ου αιώνα, εντοπίζεται στη δυτική πλευρά του ναού. Το τρίτο στρώμα, το οποίο χρονολογείται στις αρχές του 14ου αιώνα, περιλαμβάνει σκηνές του θεομητορικού και του χριστολογικού κύκλου και τη Δευτέρα Παρουσία. Σε αυτό περιλαμβάνεται και η νεκρική προσωπογραφία του Ιωάννη Καψοδάση με επιγραφή του 1301. Το τελευταίο στρώμα περιλαμβάνει κυρίως σκηνές του θεομητορικού κύκλου και ανάγεται στο πρώτο μισό του 15ου αιώνα.

Βιβλιογραφία

Μ. Ανδριανάκης, Κ. Γιαπιτσόγλου, Χριστιανικά μνημεία της Κρήτης, Ηράκλειο 2012, σ. 319-321

I. Spatharakis, Byzantine wall paintings of Crete, vol IV. Agios Basileios Province, Leiden 2015, 111-128.

Νεκρική προσωπογραφία Ιωάννη Καψοδάση

Στη νότια κεραία του ναού εικονογραφείται η νεκρική προσωπογραφία του Ιωάννη Καψοδάση.

Ο νεαρός άνδρας είναι αγένειος, φέρει λευκό ένδυμα και κρατεί βιβλίο. Εκατέρωθεν της μορφής αναπτύσσεται η επιγραφή, στην οποία δηλώνεται η ημερομηνία του θανάτου  του στις 22 Σεπτεμβρίου του έτους 6800 από κτίσεως κόσμου, δηλαδή το 1301:

ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο | ΔΟΥΛΟC ΤΟΥ [Θ(ΕΟ)Υ] |  ΙωΑΝΝΗC MONAXOY TOY  | ΚΑΨωΔΑCI Κ(ΑΙ) | ΟΥΤΟC ΕΞΕΔΗΜΗ | CΕΝ μ(ηνί) CEPTE(ΜΒΡΙω) | Β, ἔτους [ς]ωι΄ |ΙΝ(ΔΙΚΤΙωΝΟC) ΙΕ’

Νεκρική προσωπογραφία του Ιωάννη Καψοδάση (1301)

Το Όραμα του Αγίου Ευσταθίου Πλακίδα

Παράσταση Αγίου Ευστάθιου Πλακίδα

Στη δυτική κεραία του ναού αναπτύσσεται η σπάνια παράσταση του Πλακίδα, ανώτερου αξιωματικού στα χρόνια του αυτοκράτορα Τραϊανού, ο οποίος ασπάστηκε τον χριστιανισμό όταν κατά τη διάρκεια κυνηγιού εμφανίστηκε σε όραμα ο Χριστός.

Στην παράσταση ο άγιος αποδίδεται έφιππος, κρατά λόγχη και καλπάζει προς τα δεξιά, ενώ από την πάνω δεξιά γωνία προβάλλει η μορφή του Χριστού. Στην επιγραφή καταγράφεται η φράση που απεύθυνε ο Χριστός στον έφιππο κυνηγό:

ΠΛΑΚΗΔΑ ΠΛΑΚΙ | ΔΑ ΤΙ ΜΕ ΔΗΟΚΙC | ΕΓΩ ΥΜΗ Ο Χ(ΡΙCΤΟ)C ON CI ΔΗΩ

Φωτογραφικό Υλικό