Μονή Ατάλης

Η μονή Ατάλης, πάνω από τον κόλπο του Μπαλίου, είναι κτισμένη σε επίπεδα λόγω της έντονης κλίσης του εδάφους. Το καθολικό, που βρίσκεται εκτός του συγκροτήματος, έχει οικοδομηθεί σε τρεις φάσεις από τον 15ο ως τον 17ο αιώνα. Αρχικά οικοδομήθηκε μονόχωρος ναός, ο οποίος και τοιχογραφήθηκε. Στη συνέχεια, στη νότια πλευρά του προστέθηκε δεύτερος όμοιος ναός. Σε μια τρίτη φάση ο διπλός ναός επεκτάθηκε προς τα δυτικά. Η νότια όψη της δυτικής προσθήκης διαμορφώθηκε με λαξευτούς πωρόλιθους που προσδίδουν μνημειακή όψη στο κτήριο. Το μοναστηριακό συγκρότημα περιλαμβάνει ακόμα τα κελιά των μοναχών, τράπεζα, ελαιοτριβείο, εργαστήριο κεραμικής, φούρνο, στάβλους· τα περισσότερα από αυτά τα κτήρια έχουν οικοδομηθεί κατά τον 17ο αιώνα. Στην τράπεζα του μοναστηριού σώζονται τοιχογραφίες του 17ου αιώνα. Πρόκειται για εξαιρετικά σπάνιο τοιχογραφικό διάκοσμο από αυτή την εποχή, καθώς μετά τον 15ο αιώνα η πρακτική της τοιχογράφησης είχε σχεδόν εγκαταλειφθεί. Κοντά στο μοναστηριακό συγκρότημα βρίσκεται κρήνη της ενετικής περιόδου.

Βιβλιογραφία

Μ. Ανδριανάκης, Κ. Γιαπιτσόγλου, Χριστιανικά μνημεία της Κρήτης, Ηράκλειο 2012, σ. 283-4.

Θ. Παλιούρας, «Το μοναστήρι του Προδρόμου στο Μπαλί», Πεπραγμένα του Ε΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (Άγιος Νικόλαος 1981), τ. Β΄, Ηράκλειο 1985, σ. 304-321.